Toplumsal Eşitlik Nedir?
Toplumsal eşitlik, toplum içerisindeki tüm insanların eşit haklara ve toplumsal hizmetlere eşit erişime sahip olmalarıdır.
İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi, Avrupa Kentsel Şartı ve Avrupa Kentli Hakları Bildirgesi; CEDAW ve İstanbul Sözleşmesi gibi çeşitli uluslararası mevzuat ve sözleşmelere ve 5393 sayılı Belediye Kanunu ve ilgili genelgeler gibi ulusal mevzuata göre toplumsal eşitliğin sağlanmasına yönelik olarak yerel yönetimlere ait sorumluluklar ve yükümlülükler bulunmaktadır.
Söz konusu yükümlülükleri yerine getirme konusunda yerel yönetimlerin toplumsal eşitliği sağlamaya yönelik çeşitli mekanizmalar işletmesi mümkündür.
Kadıköy Belediyesi bünyesinde kurulan Toplumsal Eşitlik Birimi de, bu mekanizmalardan biri olarak tanımlanabilir.
Yukarıda belirtilen yasal yükümlülük ve sorumlulukların ötesinde, mevcut konjonktürün de toplumsal eşitlik perspektifi üzerinde yeniden düşünülmesini gerekli kıldığı görülmektedir. Bu anlamda, yerel yönetimlerin toplumsal eşitliği içselleştiren bir yerel ve kurumsal kültürü üretmesi, sürdürülebilir kılması ve uygulanabilir hale getirmesi her geçen gün daha gerekli hale gelmektedir. Kadıköy Belediyesi Toplumsal Eşitlik Birimi’nin amacı ve faaliyetleri de bu bağlamda ele alınmalıdır.
Kadıköy Belediyesi Toplumsal Eşitlik Birimi
Türkiye’de kadınların ve kız çocukların korunması amacıyla, 2006 yılında başlatılan Birleşmiş Milletler Ortak Programı (Kadın Dostu Kentler) kapsamında, yerel eşitliği sağlamaya yönelik olarak 6 ilde (İzmir, Kars, Nevşehir, Şanlıurfa, Trabzon ve Van) pilot uygulama başlatılmıştır. İçişleri Bakanlığı’nın 2010 yılında yayınladığı genelge ile Eşitlik Komisyonları, Eşitlik Birimleri ve Yerel Eşitlik Eylem Planlarının oluşturulması, yerel yönetimlere tavsiye edilmiştir. İzleyen dönemde, çeşitli il ve ilçelerdeki yerel yönetimler, Eşitlik Birimleri kurmaya başlamıştır.
Şişli Belediyesi Toplumsal Eşitlik Birimi tarafından Nisan 2016’da düzenlenen Eşitlik Birimleri Çalıştayı’yla birlikte Türkiye genelinde kurulmuş ve kurulması planlanan eşitlik birimleri bir araya gelerek, kendi deneyimlerini paylaşmış ve bilgi alışverişinde bulunmuştur. Bu bağlamda, toplumsal eşitlik birimlerinin kendi yerellerindeki özgün deneyimleri ortaklaştırılmış ve eşitlik birimlerinin kurumsallaşması yönünde somut adımlar atılmıştır.
Bu süreçte yer alan ve aynı zamanda kendi Yerel Eşitlik Eylem Planını kendi öz kaynakları ve siyasal iradesiyle, (Kadıköy Kadın Forumu ve Yerel Eşitlik Çalıştayıyla) katılımcı bir biçimde gerçekleştiren ilk belediye olan Kadıköy Belediyesi, Toplumsal Eşitlik Birimini kendi deneyimleri ve diğer belediyelerin deneyimlerinden faydalanarak yapılandırmıştır. Bunun da öncesinde, Kadıköy Belediyesi’nin 2015-2019 dönemi için Stratejik Planı da tüm Kadıköylülerle birlikte yerel ihtiyaçlar gözetilerek katılımcı bir biçimde hazırlanmış ve toplumsal eşitlik perspektifinin etkin olduğu faaliyet ve hizmet politikaları belirlenmiştir.
Kadıköy Belediyesi Toplumsal Eşitlik Birimi Neyi Amaçlıyor?
Kadıköy Belediyesi’nin pek çok alandaki toplumcu ve eşitlikçi politika ve yaklaşımları Toplumsal Eşitlik Birimi’nin oluşumunu hazırladı. Buradan yola çıkarak Kadıköy Belediyesi, kurumsal gelişimini Toplumsal Eşitlik Birimi’yle olgunlaştırmayı amaçlıyor.
Birimin en temel amacı, Kadıköy Belediyesi bünyesinde “toplumsal eşitlik” kültürünün oluşturulması, kurumsallaştırılması ve sürdürülebilir kılınmasıdır. Bu alanda belediyemizin tüm birimleriyle birlikte çalışma hedefiyle kamusal hizmet ve politikalarda toplumsal eşitlik anlayışını “hatırlatan, takip eden” bir birim olarak hareket ediyoruz.
Çalışma Konuları
Kadıköy Belediyesi Toplumsal Eşitlik Biriminin Kadıköy Belediyesi bünyesindeki ilgili müdürlük, birim ve komisyonlarla yürüteceği çalışmaların konuları arasında, toplumsal cinsiyet, yaşlanma, gençlik, çocuk, engelsiz yaşam, göç ,kent yoksulluğu, ayrımcılık, mobbing ve toplumsal eşitlik kavramını ilgilendiren diğer konular yer almaktadır.
Temel Faaliyetler
Kadıköy Belediyesi Toplumsal Eşitlik Birimi, kurum içinde ilgili birimlerle çalışarak, toplumsal eşitlik alanında izleme, değerlendirme, raporlama, araştırma, rehberlik ve danışmanlık faaliyetlerinde bulunur;
Sivil toplum ve belediye işbirliğini arttırmaya yönelik olarak temel faaliyet ve çalışma alanı toplumsal eşitlik olan sivil toplum örgütleriyle görüşmeler yapar ve sürdürülebilir bağlar ve işbirlikleri kurulmasını sağlar;
Toplumsal eşitlik alanında veri ve deneyim biriktirir.
2-ÇALIŞMA KONULARI
Kadıköy Belediyesi Toplumsal Eşitlik Birimi olarak,
Toplumsal Cinsiyet: Kadıköy Belediyesi’nin, gerek 2015-2019 Stratejik Planı’nda, gerekse Yerel Eşitlik Eylem Planında yer verilen, toplumsal cinsiyet eşitliğini baz alan politikalarının derinleştirilmesi, bu politikaların sivil toplum işbirlikleriyle geliştirilmesi, kurum içindeki toplumsal cinsiyet eşitliği kültürünün içselleştirilmesine yönelik,
Yaşlılık: 2015-2019 Stratejik Planı’nda belirtilen, Kadıköy Belediyesi’nin yaşlılara yönelik hizmetlerine yansıyan yaşlı-dostu politikalarını güçlendirici mekanizmaların kamu kaynaklarıyla geliştirilmesine yönelik,
Gençlik: Gençlere yönelik, sosyal ve eğitsel hizmetleri belirleyecek olan gençlik politikalarının ve gençliğe yönelik Kadıköy Belediyesi kurumsal yaklaşımının, sosyo-ekonomik farklılıkları gören, bilimsel, toplumcu, katılımcı ve kapsayıcı bir perspektifle yürütülmesine yönelik,
Çocuk: Çocuklara ulaştırılan sosyal ve eğitsel hizmetleri belirleyecek olan politika ve uygulamaların çocuk refahını gözeten, pedagojik, eşitlikçi ve kapsayıcı bir nitelikle yürütülmesine yönelik,
Engelsiz Yaşam: Engellilik durumunun yalnızca fiziksel erişim üzerinden tanımlanmadığı, bunun aynı zamanda bilişsel, toplumsal, duygusal dayanaklarının da göz önüne alındığı, eşitlikçi ve kapsayıcı kamu hizmeti anlayışının yerleştirilmesine yönelik,
Göç: Göçmen ve sığınmacıların kent yaşamı ve sosyal yaşamda maruz kaldıkları ayrımcılık ve diğer maddi ve manevi dezavantaj durumunun en asgari düzeye indirilmesini ve koşullarının iyileştirilmesini sağlayacak eşitlikçi ve kapsayıcı kamu hizmeti anlayışının yerleştirilmesine yönelik,
Kent Yoksulluğu: Kent yoksulluğu ve onun yarattığı sosyo-ekonomik tahribatın tüm boyutlarıyla ele alınmasını sağlayacak ve bunları giderilmesine yönelik önceliğin tanındığı kapsayıcı kamu hizmeti politikalarının uygulanmasına yönelik,
Ayrımcılık: Kentte yaşayan farklı dezavantaj durumlarında maruz kalınan ayrımcılık biçimlerini kapsamlı ve detaylı olarak ele alan ve buna yönelik eylem planı oluşturabilen ayrımcılık karşıtı genel bir politikanın oluşturulmasına yönelik,
Mobbing: Kurum içindeki birlikte çalışma kültürünü destekleyen ve yatay ilişkilenme pratiklerini güçlendiren, mobbing karşıtı politikaların ve kurum kültürünün geliştirilmesine yönelik,
İzleme, değerlendirme, raporlama, araştırma, rehberlik, danışmanlık, veri ve deneyim biriktirme faaliyetlerinde bulunmayı hedefliyoruz.
3-YÖNTEM ve YAKLAŞIM
Kurum içi Koordinasyon ve İzleme-Değerlendirme Yöntemi: Kadıköy Belediyesi Toplumsal Eşitlik Biriminin kurum içi koordinasyon ve izleme-değerlendirme yöntemi, koordinasyon kurullarıyla işbirliği, toplantılara düzenli katılım, kurum içi yüz yüze iletişim ve süreçlerin düzenli gözden geçirilmesi gibi pratikler üzerine kuruludur.
Danışma, Aracılık ve Muhataplık Yöntemi: Kadıköy Belediyesi Toplumsal Eşitlik Biriminin, danışma, aracılık ve muhataplık yöntemi, sivil toplum kuruluşlarıyla düzenli aralıklarla görüşme ve düzenli kurum içi bilgilendirme (brifing) gibi pratikler üzerine kuruludur.
Araştırma ve Bilgi Biriktirme Yöntemi: Kadıköy Belediyesi Toplumsal Eşitlik Biriminin araştırma ve bilgi biriktirme yöntemi, toplumsal eşitlik kapsamındaki çalışma konularında arşiv tarama ve takibi, dönemsel raporlama ve izlemeye yönelik geri bildirimler için ilgili müdürlük ve komisyonlardan veri talep etme gibi pratikler üzerine kuruludur.
Raporlama Yöntemi: Kadıköy Belediyesi Toplumsal Eşitlik Biriminin raporlama yöntemi, üçer, altışar aylık ve bir yıllık kurum içi izleme ve değerlendirme raporlarının hazırlanması, kurum içi toplumsal eşitlik bilincini yükseltmeye yönelik bilgi notlarının hazırlanması, hazırlanmasının sağlanmasına dayalıdır.
Kurum-içi Atölye Yöntemi: Kadıköy Belediyesi içindeki farklı müdürlük ve birimlerin birbirinden farklı ihtiyaçları gözetilerek, tematik çeşitlilik içeren, etkileşimli ve kurumun tamamını kapsayıcı atölyelerin hazırlanması ve hazırlanmasının sağlanmasına dayalıdır.
4-YAYINLAR VE BELGELER
Kadıköy Belediyesi Yerel Eşitlik Eylem Planı Kitabı:
Kadıköy Kadın Forumu ve Yerel Eşitlik Çalıştayı, 21 Kasım 2015 tarihinde Kozyatağı Kültür Merkezi’nde gerçekleştirildi. Kadın Forumu ve Çalıştay’ın sonuçları, rapor haline getirildi. Çalıştay’da ifade edilen talepleri ve sonuç bildirgelerini içeren bu rapor, Kadıköy Belediyesi’nin toplumsal cinsiyet politikalarında uzun vadeli bir rehber metin ve kalıcı bir materyal işlevi görmesi amacıyla kitaplaştırıldı.
Kadıköy Belediyesi tarafından uygulanmak üzere bütünlüklü toplumsal cinsiyet politikalarını kadın bakış açısı ve kadınların katılımıyla oluşturmak hedefini nihai olarak karşılayan Yerel Eşitlik Çalıştayının sonuçları arasından uygulama önceliklerini belirlemek amacıyla gerçekleştirilen 21 Aralık tarihli toplantıda, Çalıştay sonuçları arasından ilk etapta uygulanmak üzere aşağıdaki dört sonuç, Kadıköy Belediyesi’nin uygulama öncelikleri olarak belirlendi:
1-Yerel Eşitlik Biriminin kurulması için çalışmalara başlanması
2- Sığınak faaliyetlerine ek olarak Kadın Dayanışma Merkezi ve Kadın Yaşam Evi’nin açılması
3- Toplumsal Cinsiyet Farkındalığı konusunda kurum-içi eğitimlerin verilmesi
4- Kadın Forumu’nda ifade edilen taleplerden yola çıkılarak kadınların üretimlerini satabilmeleri için satış kanallarının oluşturulması
Gelinen aşamada, Toplumsal Eşitlik Birimi 2016 Temmuz ayı Belediye Meclisi kararıyla kurulmuştur. Kadınların üretimlerini satabilmeleri için, Mayıs 2016’da Potlaç Satış Noktası Moda stantları hayata geçirilmiştir. Kadın Dayanışma Merkezi altyapısı ve içeriği halen kurgulanma aşamasındadır. Bir diğer öncelik olan toplumsal cinsiyet farkındalığı eğitimlerinin, Kadıköy Belediyesi bünyesinde bir dizi atölye ve program kapsamında Toplumsal Eşitlik Birimi tarafından verilmesi sağlanacaktır.
Yerel Eşitlik Eylem Planı kitabına aşağıdaki bağlantıdan ulaşabilirsiniz:
Kadıköy Kadın Forumu ve Yerel Eşitlik Çalıştayı Sonuçları Kitabı
Diğer Belgeler:
Yönetmelik Eki
Stratejik Plan Eki
5-RAPORLAR
Toplumsal Eşitlik İzleme ve Değerlendirme Raporu
Toplumsal Eşitlik İzleme ve Değerlendirme Raporu, toplumsal eşitliği ilgilendiren çalışma konularına ilişkin kurum içi koordinasyonun sağlanması ve sürdürülmesine yönelik teşvik edici bir pratik olarak düşünülmelidir.
Toplumsal eşitlik konusunda kurumun ortak bir dil, kimlik ve yaklaşım geliştirmesinde Toplumsal Eşitlik İzleme ve Değerlendirme Raporu’nun aracı olması hedeflenmektedir. Buna göre, raporun içeriğinde, toplumsal eşitlik alanındaki özel ve önemli gün ve haftalarda yapılan çalışmalar ve projeler, belediye uygulama ve hizmetlerinin genel değerlendirmesi, toplumsal eşitliği ilgilendiren kurumsal politikalarla ilgili atılan ve atılması gereken adımlar, kurumdaki iyileşme ve eksiklikler, Toplumsal Eşitlik Birimi’nin kurum içi bilinç yükseltme ve izleme faaliyetleri hakkında bilgiler, ilgili istatistikler, yapılan kurumsal anketlerin sonuçlarına yer verilir.